Этнэ районы Кушэр балалар бакчасы.

Тема: « Кэжэ белэн Сарыкнын мажаралы сэяхэте»

(Курчак театры белэн театральлэштерелгэн тамаша)

Тозеде: I кв категорияле

тэрбияче Сафарова Р.Ф.

2012, март.

Максат: 1. Балаларнын Г.Тукай эсэрлэре белэн кызыксынуларын арттыру.

1.     2. Сэнгатьле сойлэм кунекмэлэрен, ижади сэлэтлэрен устеру.
2.      3. Кешелеклелек, ярдэмчелек, булышучанлык сыйфатлары тэрбиялэу.

Жихаз: Кулдан эзерлэнгэн курчаклар, персонажларга киемнэр; су буе, урман куренеше, авыл куренеше  очен жихаз;

Компьютерда табигать  хэм хайван тавышлары;  

Жырлар очен койлэр.  (Авыл куренеше: ойлэр, чишмэ. Ширма артында эби, бабай, кэжэ, сарык курчаклары).

Алып баручы: Борын заман бер ир белэн хатын торган.

Тормышлары шактый гына фэкыйрь булган.

Асраганнар бер Кэжэ берлэ бер Сарык,

Болар булган берсеннэн – берсе арык.

Эйтэ беркон ире:

Кара монда, хатын!

Узен яхшы белэсен бит печэн хакын.

Китсен бездэн чыгып Кэжэ белэн Сарык

Ашап ята бушка гына алар азык.

А.б: Хатын кунде, диде:

Ирем, ярар, ярар

Бу икене кумаклыкка булсын карар,

Кэжэ белэн Сарык хэзер китсен бездэн

Аларны сон асрап торып ни файда бар?

(Кэжэ сарык тавышлары)

А.б: Нишли инде мескен Кэжэ белэн Сарык

Булмый хужа кушканына каршы барып

Икесенэ бер зур гына капчык тегеп

Ките болар кырга таба сэфэр чыгып.

(Ширма артыннан Кэжэ белэнСарык булып балалар чыга.

Кэжэ: Хуш инде, туган авыл!

Сарык: Сау булл, туган йорт!

(Кэжэ белэн Сарык  «Туган авыл» Г. Тукай сузлэре жырын башкаралар)

К: Инде кая барабыз, Сарык?

С: Эйдэ, Кэжэ, менэ шушы сукмак буйлап алга атлыйк.

(Су тавышы. Су буе куренеше)

А.б: Кэжэ, Сарык сукмак буйлап сэфэр итте.

Китте болар (2) китте, ките.

Бара торгач бер кон утте, бер тон утте-

Менэ болар су буена килеп житте.

С: Эйдэ, Кэжэ, су буенда тукталыйк

Бераз гына яшел улэн капкалыйк. (Кэжэ Сарык улэн ашаган рэвеш китереп утыралар).

Ширмада елга куренеше.Тарак тоткан  малай курчак куренэ.

Малай:  (Г. Тукайнын « Су анасы» шигыреннэн озек  сойли)

Ник алдым инде бу алтын таракны?

Эй шушында ташлап калдырыйм эле. (Таракны ташлый. Тарак Кэжэ каршына килеп тошэ)

К: Тукта, Сарык, монда нидер ялтырый.

Тотыйм дисэм, хэттэ  кулым калтырый.

Тарак бит бу алтын тарак.

Нинди матур, туеп булмый ана карап.

С: Эйе, тарагы бик шэп куренэ. Кем югалтты икэн сон аны?

Капчыгыбызга салып торыйк, бер кирэге чыгар.

(Таракны капчыкка салалар)

 К: Чу,Сарык, кемдер елый тугелме? (Елаган тавыш ишетелэ) 

(Кэжэ Сарык ширма артын кереп китэлэр. Ширмада су анасы, кэжэ сарык курчаклары.

Су анасы: Качма! Качма! Тукта! Тукта, и карак!

Ник аласын син анны, ул бит минем алтын тарак.

Инде мин чэчемне нэрсэ белэн тарармын сон?

Алтын тарагым булмагач ефэк кебек чэчлэрем чуалып бетте бит.

К: Су анасы, ни булды?

С: Ник елыйсын?

Су анасы: Ничек инде еламаска?

Бер юньсез малай тарагымны урлап качты бит.

С: Бу синен тарагын тугелме? Без аны су буеннан таптык.

Су анасы: Эйе, менэ бит ул минем алтын тарагым. Рэхмэт сезгэ. Э сез нишлэп йорисез?

К: Без узебезгэ торырга урын эзлэп йорибез.

Су анасы: Калыгыз миндэ. Минем су тобендэ бер дигэн оем бар.

К: Юк, без су тобендэ яши алмабыз шул. Китик инде без. Сау бул, Су анасы.

Су анасы: Сау булыгыз. Хэерле юл сезгэ!

(Кэжэ Сарык булып киенгэн балалар ширма артыннан чыга. Алда урман куренеше. Агач шаулаган, кош сайраган тавышлар ишетелэ).

А.б: Китте болар. Баралар Кырлайга таба.

Бара торгач житте болар карурманга.

Шунда Сарык кулэгэгэ кереп ава

хэм  шэп кенэ бер балта ул табып ала.

С: Монда кемдер узенен балтасын ташлап калдырган, алыйк эле.

К: Нигэ безгэ балта

Каян тапсан, шунда ташла.

С: Юк, Кэжэ, ташламыйк.

Капчыгыбызга салыйк. (Балтаны капчыкка салалар)

К: Кырлай ягынын табигате бигрэк матур.

Урманында кып-кызыл кура жилэк тэ, жир жилэк,

Куз ачып йомганчы, hичшиксез, жыярсын бер чилэк.

(Куркыныч тавышлар ишетелэ)

С: Тукта, чу! Ямьсез тавышлы

Эллэ нэрсэ кычкыра…

Нэрсэ бу? Качкынмы? Женме?

Я орэкме? Нэрсэ бу?

(Шурэлене куреп Кэжэ Сарык куркып кочаклашалар)

К.С: Шурэле?!  (Ширма артына кереп китэлэр).

(Ширмада шурэле, Кэжэ, Сарык курчаклары)

Шурэле: Син бераз кызган мине, коткарчы, и адэм генэм.

Моннан ары узенэ, углынга, нэселенэ тимэм.

Башкалардан да тидертмэм, ул минем дустым диеп;

Анар урманда йорергэ мин узем куштым, диеп.

Бик авырта кулларым, дустым, жибэр, зинхар жибэр.

Шурэлене рэнжетудэн нэрсэ бар сина ни бар?

Кысты харап итте  явыз Былтыр мине

Ах, улэм бит, бу бэладэн кем килеп йолкыр мине?

А.б: Кэжэ белэн Сарык

Тиз анладылар хэлне

Ярыкка бармакларын

Кыстырган бит Шурэле

Шурэле: Курыкмагыз сез миннэн

Усал тугел лэ мин.

 Кытыклыйсым килсэ дэ

Тузэм бугенгэ мин.

К: Сарык, китер тизрэк теге балтаны

Коткарыйк Шурэленен бармагын. ( Бармакны ярыктан чыгаралар)

Шурэле: Рэхмэт сезгэ, Кэжэ белэн Сарык.

Мина бик тэ ярдэм иттегез.

Урманымда кунак булып китегез

Жилэк-жимешлэрдэн авыз итегез!

Ярдэмем кирэк булса, рэхим итегез!

С: Бераз ял итеп алу комачауламас иде.

(Урман аланы куренеше К б\н С булып киенгэн балалар аланда ял итэлэр. Кубэлэк булып киенгэн бала йогереп чыга, анын артыннан малай куа. )

Кубэлэк: Коткарыгыз!  Коткарыгыз!

К: Ник син кубэлэкне рэнжетэсен?

Алар болай да бик аз яшилэр.

Ышанмасан, узеннэн сора.

«Бала белэн Кубэлэк» жыры башкарыла. Г. Тукай сузлэре. Малай белэн Кубэлэк булып киенгэн бала жырлый.

Малай:Эйдэ, Кубэлэк, дуслашыйк. Мин сезгэ башка тимэм. Башкалардан да тидертмэм.

Кубэлэк: Эйдэ дуслашабыз.

Рэхмэт сезгэ Кэжэ белэн Сарык. ( Малай белэн Кубэлэк чыгып китэ.)

C: Кемгэдер ярдэм итэ алу ничек рэхэт, эйеме Кэжэ?

К: Элбэттэ шулай, Сарык. Без синен белэн алай ук кирэксез тугел икэнбез эле.

С: Эйдэ юлыбызны дэвам итик. Бэлки, тагын берэрсенэ ярдэмебез тияр.

(Ширма артыны кереп еитэлэр, ширмада Куян, Кэжэ Сарык  курчаклары).

А.б: Шулай бара – барганда 

Юлыкты алар Куянга.

Куян мескен елый иде

Узе нидер  уйлый иде.

К.С: Эй, Куян, куркак Куян, йомшак Куян

Монланасын нинди хэсрэт , кайгыдан?

Куян: «Бичара куян» шигырен сойли.

К: Куян, без сина берэр ничек ярдэм итэ алабызмы?

Куян: Мин уземнен дусларымны очратсам да бик бэхетле булыр идем

Чонки мин япа-ялгыз.

С: Нишлибез, Кэжэ. Эллэ ярдэмгэ Шурэлене чакырабызмы?

К.С: Шурэле!Шурэле!

(Шурэле курчагы  чыга)

Шурэле: Ни булды, дусларым?

С: Шурэле, син бу бичара куянга дусларын табарга ярдэм итмэссен микэн? Чонки ул ялгыз калган.

Шурэле: Бик телэп, минем урманымда куяннар бик куп. Эйдэ, куян, мин сине алар янына алып барам.

Куян: Сезнен барыгызга да рэхмэт. Киттек, Шурэле.

К.С: Сау булыгыз дуслар. (Эт оргэн, Сыер могрэгэн тавышлар ишетелэ.)

К: Эт оргэн, Сыер могрэгэн тавышлар ишетелэ.

Берэр авылга якынлашабыз ахыры.

С: Эйе шул.

А.б: Бара болар, бар , бара, хаман бара

Инде Кырлай урманы да артта кала

 Килеп чыга Кэжэ, Сарык бер авылга

Урам буйлап болар атлый алга таба

(Ширма артыннан чыгалар. Авыл куренеше. Капка тобендэ Гали белэн Акбай. Алар «Кызклы шэкерт» шигырен сойлилэр)

К.С: Исэнмесез?

Гали: Исэнмесез, Кэжэ, Сарык. Таныш булыйк, мин Гали булам, э бу минем дустым  Акбай.

Э сез нишлэп йорисез?

С: Без бик ераклардан килдек.

Бик куп жирлэр курдек.

К: Йори-йори арып бетте аяклар да,

 Тузып бетте инде  безнен тояклар да.

С: Безнен торыр урыныбыз юк, бэлки сездэ безгэ урын табылыр.

Гали: Мин хайваннарны бик яратам.

Рэхим итегез, бездэ яшэгез.

К.С: Рэхмэт сина, Гали. (Кэжэ ой тэрэзэсеннэн карап тора, Гали аларга печэн ашата) 

Акбай «Гали белэн Кэжэ» шигырен сойли.

А.б: Яши калды Кэжэ Сарык Галилэрдэ.

Тату гына гомер итте  алар бергэ.

Курмэделэр мохтажлыкны алар бер дэ.

Гали кондэ печэн белэн кунак итте 

Нэрсэ сойлим, экиятем дэ шунда бетте.

.

У вас нет прав для создания комментариев.